Inhoud

• Wat doet tirzepatide en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik tirzepatide gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

tirzepatide

Tirzepatide verlaagt de bloedsuiker. Het is een incretine-achtige stof. Deze stoffen zorgen ervoor dat de hoeveelheid insuline na het eten beter op peil is en dat het lichaam minder suiker vrijzet. Ook remt tirzepatide het hongergevoel.

Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en overgewicht. 

Wat doet tirzepatide en waarbij gebruik ik het?

Diabetes mellitus

Tirzepatide wordt gebruikt bij type-2-diabetes. Dit type diabetes werd vroeger ouderdomsdiabetes genoemd.

Bij diabetes is de bloedsuiker te hoog. Dit veroorzaakt dorst, een droge mond, veel plassen, wazig zien, moe zijn, lusteloos zijn en wonden die slecht genezen. Verder is een te hoog bloedsuiker schadelijk, bijvoorbeeld voor de ogen, het hart, de nieren en de zenuwen.

Oorzaak
Hoe ontstaat een te hoog bloedsuiker? Na het eten maakt het lichaam suiker uit koolhydraten, bijvoorbeeld uit brood, aardappels of suiker.

De suiker die zo in het bloed komt kan worden gebruikt als brandstof, bijvoorbeeld door de hersenen. Ook slaan de lever en spieren suiker op als voorraad voor later. Hiervoor hebben ze insuline nodig. Insuline wordt in de alvleesklier gemaakt.

Bij type-2-diabetes zijn de lever en spieren minder gevoelig voor insuline. Er is dan meer insuline van de alvleesklier nodig. Soms kan de alvleesklier niet zo veel insuline aanmaken. Het gevolg is dat niet alle suiker wordt opgeslagen en de bloedsuiker stijgt.

Behandeling
Om uw bloedsuiker te verlagen, is het belangrijk om gezond te leven. Veel bewegen, gezond eten en drinken, afvallen als u te zwaar bent, niet roken en genoeg ontspannen. Dit helpt uw lichaam om weer gevoeliger te worden voor insuline. Hierdoor is er minder insuline nodig om de suiker uit uw bloed op te nemen. Als dit niet voldoende helpt, zal uw arts meestal een bloedsuikerverlagend medicijn voorschrijven.

Meestal schrijft de arts eerst de bloedsuikerverlager metformine voor. Als metformine niet goed genoeg werkt zal de arts er één of meerdere andere bloedsuikerverlagers bij doen, zoals gliclazide. Als deze combinatie ook niet genoeg is én u heeft ernstig overgewicht, kan de arts er voor kiezen tirzepatide voor te schrijven.

Werking
Tirzepatide heeft dezelfde soort werking als stoffen in uw darmen, de zogenaamde incretines. Incretines prikkelen de alvleesklier om meer insuline af te geven en remmen de lever om suiker in het bloed vrij te zetten. Hierdoor daalt de bloedsuiker. 

Tirzepatide zorgt er ook voor dat de maaginhoud minder snel naar de darmen gaat. Suikers worden daardoor langzamer opgenomen in het bloed. Uw bloedsuiker zal dan minder sterk stijgen. 

Ook verhoogt tirzepatide het verzadigingsgevoel. Daardoor voelt u zich minder hongerig. Dit helpt u om af te vallen. Een gezond gewicht zorgt ervoor dat uw lichaam weer beter op insuline reageert.

Effect
De klachten van diabetes nemen langzaam af. Dorst, vaak plassen en een droge mond verdwijnen meestal binnen een paar dagen. Meestal bent u binnen een paar weken minder moe. Na 4 weken is het effect van tirzepatide maximaal. 

Het is belangrijk dat u dit medicijn uw leven lang elke week gebruikt. En dat u gezond blijft leven. U zult dan minder kans hebben op schade aan uw lichaam in de toekomst. Bijvoorbeeld ziekten aan hart en bloedvaten, oogschade, nierproblemen, wonden die slecht genezen en zenuwpijn.

Overgewicht

Bij overgewicht (obesitas) gaat het om de verhouding tussen gewicht en lengte. Dit noemen we de body mass index (BMI, ook wel de quetelet-index (QI) genoemd). Uw BMI kunt u berekenen door uw gewicht in kg te delen door het kwadraat van uw lengte in meter.

Bijvoorbeeld: 72 (kg)/1.70 kwadraat (m2) = 25. U kunt uw BMI ook hier berekenen.

Bij een BMI boven de 25 heeft u overgewicht, boven de 30 ernstig overgewicht. Overgewicht kan veel klachten geven, zoals moeite met bewegen en snel moe zijn. Op de lange termijn heeft u meer kans op schade aan bijvoorbeeld de lever, gewrichten, het hart en de bloedvaten. Door af te vallen heeft u hier minder kans op.

Behandeling
De beste manier om overgewicht tegen te gaan is door gezond te leven, zoals gezond eten en drinken, meer bewegen en beter omgaan met stress. Heeft u ernstig overgewicht en lukt het niet om af te vallen, dan kan uw arts tirzepatide voorschrijven.  

Artsen schrijven tirzepatide pas voor als uw BMI boven een bepaalde grens ligt. Namelijk 27 of hoger als u last heeft van de schadelijke gevolgen van overgewicht, zoals hoge bloeddruk, verhoogd vetgehalte in het bloed, diabetes mellitus of ziekte aan hart of bloedvaten. Als u hier geen last van heeft, schrijft uw arts dit medicijn pas voor bij een BMI van 30 of hoger.

Werking
Tirzepatide verhoogt het gevoel van verzadiging en zorgt ervoor dat u zich minder hongerig voelt. Dit helpt u om minder te eten. 

Effect
U valt af. Hierdoor gaat u zich fitter voelen en wordt het makkelijker om gezond te leven. U heeft minder kans op de schadelijke gevolgen van overgewicht, zoals een hoge bloeddruk of diabetes mellitus. Had u hier al last van? Dan kan dit verbeteren. 

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Te laag bloedsuiker (hypo). U kunt een te laag bloedsuiker krijgen als u dit medicijn gebruikt met andere bloedsuikerverlagers.

• Maagdarmklachten, zoals misselijk zijn, overgeven en diarree.

  Zelden kunt u last krijgen van buikpijn, brandend maagzuur, opgeblazen buik, winderigheid en verstopping. 
  Deze bijwerkingen verdwijnen meestal als u gewend raakt aan dit medicijn. Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden. Door deze bijwerkingen kunt u last van uitdroging krijgen, bijvoorbeeld als u vaak moet overgeven of veel last van diarree heeft. Het is belangrijk om genoeg te drinken, om uitdroging te voorkomen. U kunt uitdroging merken aan dorst, hoofdpijn, een droge mond, moe zijn, weinig plassen en erg donkere urine. Als u last krijgt van deze klachten, raadpleeg dan uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Rode huid en jeuk op de plaats van de injectie

• Moe zijn 

• Lage bloeddruk en hoge hartslag

• Duizelig zijn

• Haaruitval

• Overgevoeligheid. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Neem contact op met uw arts als u hier last van heeft.

  Zeer zelden is sprake van een ernstige allergische reactie met zwelling van gezicht, lippen, tong en keel, waardoor u benauwd wordt. Stop dan met het gebruik en bel meteen een arts. In de toekomst mag u dit soort medicijnen niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor tirzepatide. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Galstenen en ontsteking van de galblaas

  Meestal merkt u dit niet, maar zelden kan een heftige pijn optreden in uw bovenbuik (koliekpijn). De pijn is dan zo hevig dat u ook misselijk bent en moet overgeven. Waarschuw bij deze klachten een arts.

• Ontsteking van de alvleesklier. Waarschuw uw arts bij heftige, blijvende buikpijn.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik tirzepatide gebruiken met andere medicijnen?

Er zijn van dit medicijn geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?

Gebruikt u dit medicijn bij diabetes?

Als u tirzepatide gebruikt in combinatie met een ander bloedsuiker verlagend medicijn, kunt u last krijgen van een hypo. Omdat u kans heeft op een hypo kan het gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u een hypo meestal goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde ziekten? Kijk dan op de website van het CBR.

Mag u wel autorijden?
Houd dan rekening met de volgende adviezen:

• Rijd alleen als u zich goed voelt.
• Meet altijd voor u vertrekt uw bloedsuiker.
• Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
• Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
  – Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
  – Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
  – Controleer uw bloedsuiker en rijd pas verder als deze hoger is dan 6 mmol/liter.

Gebruikt u dit medicijn bij overgewicht?
En heeft u geen diabetes? U mag autorijden met dit medicijn.

alcohol drinken?

Heeft u diabetes? Alcohol kan een ‘hypo’ veroorzaken en uw lichaam herstelt hier trager van. Drink liever geen alcohol, dat is beter voor uw gezondheid. Wilt u toch alcohol drinken? Probeer eerst een klein beetje. U kunt dan voelen of u er veel last van krijgt. Drink de alcohol wel op een volle maag, anders is het effect op de bloedsuiker te sterk.

Heeft u overgewicht en probeert u gezond te leven? Drink dan liever geen alcohol.

alles eten?

Bij diabetes en bij overgewicht is gezond eten erg belangrijk. Gezond eten helpt uw lichaam om langzaam weer gezond te worden.

Eet veel vezels. Vezels zitten in groenten, fruit en volkoren granen. Zorg voor genoeg eiwitten, zoals uit peulvruchten, vette vis, noten of kip. En gebruik gezonde vetten, zoals olijfolie. Drink genoeg water, thee of koffie. Koop zo weinig mogelijk ongezonde dingen, zoals frisdrank, koek, snoep en chips. 

Gezonde keuzes maken kan erg moeilijk zijn. Het hoeft niet ineens goed te gaan. U kunt hulp krijgen van uw huisarts, apotheker of diëtist. Vertel ook de mensen om u heen dat u gezond probeert te eten. Zij kunnen u helpen om gezonde keuzes te maken. 

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. 

Heeft u diabetes? Dan zult u meestal (tijdelijk) over moeten stappen op een insuline. Overleg hierover met uw arts. U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedsuiker kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts als u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?
Dit medicijn moet u vlak onder de huid injecteren, in uw bovenbeen, buik of bovenarm. Meestal heeft u geleerd om uzelf te injecteren of doet een bekende of familielid dat. 

Let op! Controleer de injectievloeistof. De injectievloeistof hoort helder en kleurloos te zijn. Heeft het een andere kleur? Of zitten er deeltjes in de injectievloeistof? Gebruik dit medicijn dan NIET. 

Wanneer?
U gebruikt dit medicijn 1 keer per week. Doe dit altijd op dezelfde dag.

Hoe lang?
Werkt dit medicijn goed voor u? Dan moet u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.